Een paar jaar geleden schreef ik dat wij (mezelf en een team van uitmuntende kunstcollega’s) een kunstenaarsboek over mijn vader, René Tosari , zouden maken. Behalve op bepaalde sociale media, heb ik er verder op mijn blog geen aandacht meer aan besteed. Daarom dacht ik, het is misschien tijd voor een kleine update wat betreft dit grootschalig project.

We zijn nu al vier jaar verder en helaas is er nog geen boek. Nee, nog steeds niet. Tot mijn spijt krijg ik ook opmerkingen naar mijn hoofd geslingerd van: “Is het nog niet af??”, tot “Je bent er al jaren mee bezig”. Tja mensen, als ik rijk was, was het er allang geweest. Niet alleen het gebrek aan geld, maar om verschillende redenen heb ik er een paar jaar geleden bewust afstand van genomen. Totdat er weer een moment kwam dat ik dacht als ik niets doe, gaat het wellicht ook niet meer gebeuren. Ik besloot eerst een website voor mijn vader op te zetten. Dankzij de uitmuntende Nicole kwam dat al snel tot stand. En met het bezig zijn met de website, dacht ik al snel: ‘En nu het boek!”.

Het proces duurt, zoals ik al aangeef, al een aantal jaar. Mijn moeder zegt altijd, dingen gebeuren op hun eigen tijd, en dat is waar! Want een aantal jaar geleden, toen dit idee zich vormde, dacht ik dat het easy peasy was. Een boek: wat tekst en wat plaatjes… how hard could that be? Ik bedoel te zeggen dat ik er toen echt niet klaar voor was, voor het proces. Want wat is het een werk zeg! Alle documentatie die moet worden uitgeplozen, kunstwerken die gefotografeerd zijn selecteren, teksten schrijven, geld zoeken, geld zoeken en geld zoeken. En elke week gebeurt er wel weer iets waarbij ik weer even moet schakelen om een goede, passende oplossing te vinden.

Een van de eerste kunstwerken geschilderd door Tosari: ‘Portret van opa’, olie op paneel, 1969

Het mooie is dat de mensen met wie ik werk, allemaal ontzetten passioneel zijn in hun bijdrage. Ze willen allemaal dat het boek er komt en doen wat ze kunnen om dit te bewerkstelligen. Af en toe hoop ik wel dat het sneller zou gaan, maar iedereen die hier aan werkt doet dat naast hun andere werkzaamheden. Ook ik moet heel vaak schakelen. Ik ben moeder van een peutertje, vrouw van mijn lief, werk 3 dagen per week in een galerie, heb deze blog, houd mijn vaders website bij en heb een huishouden die op dit moment non- existent is (het huis is werkelijk ontploft!! Zo erg, dat het een andere post waardig is :)). Het boek staat hoog op mijn prioriteitenlijst en doe ik tussen alle andere dingen door en dat is vrij pittig. Het is dus veel en zwaar, maar ik ga stug door. Want het is ook leuk, …niet alles is leuk, maar veel wel. En ik leer ontzettend veel. Over een boek maken en wat er bij hoort, over mezelf en anderen en over mijn vader en wat hij allemaal gedaan en betekent heeft in de Surinaamse samenleving en in de Amsterdamse Bijlmermeer. En daar doe ik het voor. Want hoe slecht het ook gaat in Suriname op dit moment, moeten we dan juist niet doorgaan met een project als deze? Beeldende kunst heeft toch zeker een belangrijke economische waarde! Het is een ontzettend positief project, een kunstenaarsboek die een plek zal innemen in de Surinaamse kunstgeschiedenis. Ook leerzaam, niet alleen andere kunstenaars of mensen in de Surinaamse kunstwereld, maar ook in Nederland waar in veel culturele instellingen nog steeds geen plek is voor diversiteit.

Volgend jaar wordt Tosari 70. Dat wil zeggen dat hij dan 50 jaar (een halve eeuw!!) in  het vak zit. Dat vinden wij (de uitmuntende kunstcollega’s, mijn uitmuntende zus en ik) een prachtige gelegenheid om het boek af te hebben. Als je benieuwd bent hoe het allemaal vordert, blijf me dan volgen. Ik houd je op de hoogte.